Abstrakt
Substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego (ED) definiuje się jako egzogenne substancje chemiczne lub mieszaniny substancji chemicznych, które mogą zakłócać działanie endogennych hormonów. Ostatnie badania wskazują na powiązanie ED z otyłością, cukrzycą i zaburzeniami regulacji endokrynnych zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Tkanka tłuszczowa jest narządem endokrynologicznym, a zatem narządem bardzo podatnym na zaburzenia wywołane przez ED. Niektóre z ED, uznanych w chwili obecnej jako „obesogeny”, sprzyja otyłości poprzez zmianę programowania rozwoju komórek tłuszczowych, zwiększenie magazynowania energii w tkance tłuszczowej i zakłócanie neuroendokrynnej kontroli apetytu i sytości. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że ED mogą zaburzać szlaki metaboliczne i zmienić homeostazę energetyczną. Artykuł ten podsumowuje dowody epidemiologiczne i laboratoryjne związane z działaniem nietrwałych (ftalany, bisfenol A) i trwałych (polichlorowane dwufenyle (PCB), polibromowane dwufenyloetery (PBDE), pestycydy, węglowodory aromatyczne (WWA), związki perfluroalkilowe (PFAS)) zanieczyszczeń organicznych jako obesogenów.